طی یک دهه گذشته استفاده از پرینتر سه بعدی در دندانپزشکی ترمیمی، تولید دندان مصنوعی و بسیاری موارد دیگر از این دست، تحولی عظیم در صنعت دندانپزشکی به‌پا کرد. پرینت سه بعدی دندان نسبت به روش‌های سنتی، سرعت و سهولت بیشتری را به ارمغان می‌آورد و امکان انجام آن هم در مطب‌های دندانپزشکی و هم در لابراتوار وجود دارد.
راه‌های گوناگونی برای استفاده دندانپزشکان از پرینترهای سه بعدی دندان وجود دارد که با سرعتی که در توسعه و پیشرفت شاهد آن هستیم، در آینده شاهد موارد بیشتری از کاربردهای آن هم خواهیم بود.
چالش‌های پیش روی پرینت سه بعدی در دندانپزشکی
علی‌رغم کاربردهای گسترده پرینت سه بعدی در پیشبرد فرآیندهای دندانپزشکی و پتانسیلی که در زمینه‌های گوناگون این حوزه دارد، هنوز هم یک فناوری در حال ظهور در صنعت دندانپزشکی و دندانسازی محسوب می‌شود. هرچند موانع تکنولوژیکی و هزینه‌های بالا، استفاده گسترده از این تکنولوژی را محدود می‌کند.
به‌عنوان مثال کلینیک‌های دارای پرینتر سه بعدی اگرچه نقش حیاتی در کمک به دندانپزشکان ایفا می‌کنند اما تنها مجاز به پرینت مدلهای دندانی هستند و هنوز موفق به تولید دندان مصنوعی‌های واقعی نشده‌اند. زیرا برای چاپ دندان مصنوعی‌های واقعی به پرینتر سه بعدی با قابلیت چاپ فلز نیاز است. چاپگرهای سه بعدی فلزی اگرچه تاکنون مسیر طولانی را طی کرده‌اند، اما علاوه بر این‌که از دقت لازم برای مدلهای دندانپزشکی برخوردار نیستند به دلیل هزینه‌های گزاف، برای اکثر کلینیک‌ها و آزمایشگاه‌ها گزینه مناسبی نمی‌باشند.
نکته دیگر این‌که اگرچه پرینترهای سه بعدی دندانپزشکی با قیمت ارزان‌تر رایج شده‌اند اما بدون انجام اسکن سه بعدی دندان که می‌تواند یک مدل سه بعدی دقیق ارائه دهد، کارایی چندانی ندارند.
اسکن سه بعدی دندان لازمه یک پرینت باکیفیت
در بحث مراقبت از دندان، نقش اسکنرهای دندانپزشکی بسیار مهم است. به همین دلیل تکنولوژی پرینت سه بعدی دندان و اسکنرهای جدید و پیشرفته دندانپزشکی، از موضوعات داغ مورد بحث در بین متخصصان این حوزه است.
اسکنرهای دندان از نقاط عمقی و غیرقابل دسترسی حفره دهان، اسکن‌هایی با کیفیت بالا انجام می‌دهند. این اسکنرها به دو شکل داخل دهانی (intraoral) و آزمایشگاهی موجود هستند و کار با آن‌ها به‌راحتی استفاده از تلفن‌های هوشمند است.
آنالیز داده‌های جمع‌آوری شده، ارائه راهکارهای درمانی، تهیه مدلی برای پرینت سه بعدی و در نهایت فرآیند پرینت همه از اهمیت فراوانی برخوردارند. از ویژگی‌های بارز اسکنر سه بعدی دندانپزشکی می‌توان به سرعت اسکن، کیفیت و کمیت مطلوب داده‌های به دست آمده از آن و هوشی که در پذیرش یا رد داده‌ها دارد اشاره کرد. هزینه این اسکنرها بسته به برند مورد استفاده، امکانات و قابلیت‌های آن، می‌تواند متفاوت باشد.
کاربرد پرینتر سه بعدی در دندانپزشکی و دندانسازی
ساخت الاینر و نایت گارد
رایج‌ترین کاربرد پرینت سه بعدی در دندانپزشکی، پرینت سه بعدی Aligners و Night Guards است. Aligner در واقع به عنوان یک جایگزین برای braces (ارتودنسی) عمل می‌کند و به دلیل تولید و کاربرد نسبتا آسان و آشکار نبودن در دهان به‌علت شفافیت زیاد، از محبوبیت ویژه‌ای برخوردار است.
فرآیند تولید Aligner با اسکن دندان‌های بیمار برای تولید یک مدل سه بعدی از دندان‌ها آغاز می‌شود. در ادامه، فایل خروجی از فرآیند اسکن سه بعدی دندان باید در نرم‌افزارهای مدلسازی ویرایش شود. ولی لازم به ذکر است که مدلسازی برای Night Guards به تنظیمات حد‌اقلی نیاز دارد. زیرا هدف این است که دندان‌ها به همان شکلی که هستند قرار بگیرند.
مزایای کاربرد چاپ سه بعدی در تولید الاینر و نایت گارد
اولین مزیت، سرعت بالای ساخت آن است. تولید یک ست کامل از آن‌ها تنها به چند ساعت زمان نیاز دارد.
مزیت دیگر آن، سفارشی‌سازی کامل و بسیار دقیق هر محصول برای بیمار است. زیرا از اسکن دقیق دندان‌های او ایجاد شده است.
ساخت تاج دندان (Crowns)
در صورت شکستن دندان، دندانپزشکان تاج جدیدی را جایگزین آن می‌کنند. اما از آنجا که روند مرسوم برای انجام این‌کار زمان‌بر و پرهزینه است، تکنولوژی پرینت سه بعدی بدین منظور سودمند است.
پرینتر سه بعدی، فرآیند تولید تاج دندان را بسیار راحت کرده است. به این صورت است که ابتدا دندان شکسته شده را اسکن می‌نمایند. سپس از نرم‌افزارهای خاصی برای ایجاد مدل سه بعدی استفاده می‌کنند. پس از آن تکنسین یا با استفاده از فناوری پرینت سه بعدی و یا بوسیله تکنولوژی CNC، از Porcelain (سنگ چینی) برای تراشیدن مدل تاج استفاده می‌کند. در چنین صورتی زمان انجام این فرآیند از چندین هفته به کمتر از یک ساعت کاهش میابد و هزینه آن هم برای دندانپزشک و هم برای بیمار بسیار به‌صرفه‌تر است.
تولید تاج و بریج (bridge) دندان قسمت عمده‌ای از تجارت پرینت سه بعدی دندان را تشکیل می‌دهند. به عنوان مثال کمپانی Formlabs، از رزین مومی مخصوص ربخته‌گری برای ساختن bridge و تاج دندان استفاده می‌کند.
ساخت سرجیکال گایدز (Surgical Guides)
مانند بیشتر اقدامات پزشکی، جراحی دهان نیز به دقت بالایی نیاز دارد. به همین دلیل یک راهنمای سه بعدی پرینت شده که کاملا در دهان بیمار جای می‌گیرد، برای دندانپزشک ابزار حیاتی محسوب می‌شود.
مشابه فرآیند تولید Aligner، مدلی بر مبنای اسکن دهان ایجاد می‌شود که دهانه آن درست در جایی که قرار است جراحی انجام شود قرار می‌گیرد. این راهنماها با رزین‌هایی مشابه رزین‌های Aligner و محافظ شب توسط هر پرینتر سه بعدی دندانپزشکی ایجاد می‌شوند.
ساخت مدلهای سه بعدی دندانپزشکی
این‌که مدلهای سه بعدی در همان نوبت اول به صورت صحیح تولید شوند یک نکته مهم در دندانپزشکی است و پرینتر سه بعدی این اطمینان خاطر را به ما می‌دهند. قبل از پرینت مدلهای دندانپزشکی فرآیند اسکن از دهان بیمار انجام می‌گیرد. از آنجا که این مدل‌ها در واقع در دهان کسی قرار نمی‌گیرند به هیچ فناوری یا رزین پیشرفته خاصی نیاز ندارند. ساده و در عین حال مفید!
ثبت ديدگاه